Cao tốc Bắc Giang – Lạng Sơn được quy hoạch có chiều dài 107 km. Trước đây, tuyến cao tốc này được đầu tư đoạn Bắc Giang – Chi Lăng (64 km), nhưng khi đi vào hoạt động thì gặp tình trạng “cao tốc cụt”. Chính vì vậy, vào tháng 4/2024 đoạn cao tốc Hữu Nghị – Chi Lăng (43 km) được khởi công sẽ giúp cả tuyến cao tốc Bắc Giang – Lạng Sơn được liền mạch.
Theo quy hoạch, cao tốc Bắc Giang – Lạng Sơn có tổng chiều dài 107 km. Vào tháng 7/2015, dự án BOT cao tốc Bắc Giang – Lạng Sơn có tổng mức đầu tư hơn 12.000 tỷ đồng được khởi công, bao gồm 2 hợp phần: Xây dựng cao tốc Bắc Giang – Lạng Sơn (đoạn Bắc Giang – Chi Lăng) dài 64 km trên tổng số 107 km, kết hợp tăng cường mặt đường quốc lộ 1 dài 110 km.
Tuy nhiên, lúc đó dự án bị chậm tiến độ gần 2 năm. Đến tháng 6/2017, hợp phần tăng cường mặt đường quốc lộ 1 mới chỉ đạt 13% sản lượng và hợp phần đường cao tốc không triển khai.
Lúc đó, Bộ Giao thông Vận tải quyết định thay “máu” nhà đầu tư dự án. Ngay sau khi tiếp quản dự án, Tập đoàn Đèo Cả đã chỉ đạo các nhà thầu mạnh tiếp cứu, đến cuối tháng 9/2019, cao tốc Bắc Giang – Lạng Sơn (đoạn Bắc Giang – Chi Lăng) đã được thông xe kỹ thuật. Điều này không chỉ bù đắp lại tiến độ bị chậm 2 năm trước đây, mà còn về về đích sớm hơn so với kế hoạch được Bộ Giao thông Vận tải phê duyệt.
Cao tốc Bắc Giang – Lạng Sơn (đoạn Bắc Giang – Chi Lăng) rộng 25m với 4 làn xe và 2 làn dừng khẩn cấp, vận tốc thiết kế 100 km/giờ. Dự kiến, tuyến cao tốc được thu phí trong 17 năm (2020-2037).
Điểm đầu của cao tốc tại Km45+100, giao cắt với quốc lộ 1 tại xã Mai Sao, huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn. Điểm cuối tại Km108+500, nối với quốc lộ 1 đoạn Hà Nội – Bắc Giang.
Do chỉ mới đầu tư xây dựng đoạn từ thành phố Bắc Giang (Bắc Giang) đến huyện Chi Lăng (Lạng Sơn) dài 64/107 km nên sau 5 năm đưa vào khai thác, cao tốc Bắc Giang – Lạng Sơn được biết đến là tuyến cao tốc hy hữu nhất Việt Nam khi bị gắn cho biệt danh “cao tốc cụt”. Trong ảnh là đoạn cụt của cao tốc Bắc Giang – Lạng Sơn tại huyện Chi Lăng.
Cụ thể, cao tốc này vẫn còn cách thành phố Lạng Sơn khoảng 30 km, cách Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị khoảng 40 km. Nên các phương tiện sau khi di chuyển hơn 64 km trên cao tốc Bắc Giang – Lạng Sơn, lại phải “quẹo” ra quốc lộ 1 để di chuyển lên thành phố và các cửa khẩu.
Để chấm dứt tình trạng này, vào tháng 4/2024, đoạn cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị – Chi Lăng (thuộc cao tốc Bắc Giang – Lạng Sơn) được khởi công. Tuyến cao tốc này có chiều dài 43 km, kết nối với đoạn cụt của cao tốc Bắc Giang – Lạng Sơn hiện tại ở huyện Chi Lăng và kéo dài đến Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị. Bên cạnh đó, dự án còn xây dựng đoạn Tân Thanh – Cốc Nam dài 17km
Đoạn cao tốc Hữu Nghị – Chi Lăng có tổng mức đầu tư hơn 11.000 tỷ đồng, theo phương thức hợp đồng BOT. Trong đó, vốn ngân sách Nhà nước tham gia dự án gần 5.500 tỷ đồng, vốn nhà đầu tư chịu trách nhiệm thu xếp là 5.529 tỷ đồng. Thiết kế quy mô 4 làn xe cơ giới, bề rộng 17 m. Trong ảnh là công trường thi công cao tốc Hữu Nghị – Chi Lăng.
Dự kiến, đoạn cao tốc Hữu Nghị – Chi Lăng sẽ hoàn thành trong năm 2026, thời gian thu phí và vận hành khai thác là 25 năm 8 tháng. Khi hoàn thành, không chỉ giúp cao tốc Bắc Giang – Lạng Sơn chấm dứt tình trạng là “cao tốc cụt” mà còn nối 2 vùng kinh tế động lực là đồng bằng sông Hồng và miền núi phía bắc, mở ra không gian phát triển mới cho 2 tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn. Trong ảnh là điểm cuối dự án kết nối với cao tốc Bắc Giang – Lạng Sơn hiện tại.