Lộ clip thanmat của lãnh đạo trường THPT: Chuyên gia pháp lý cảnh báo nhiều hành vi có thể bị xử lý hình sự

Liên quan vụ việc clip “thân mật” của một lãnh đạo trường THPT tại khu vực Hải Hậu (nay thuộc tỉnh Ninh Bình) bị lan truyền trên mạng xã hội, dư luận không chỉ quan tâm đến vấn đề đạo đức công vụ mà còn đặt ra hàng loạt câu hỏi về pháp lý, quyền riêng tư và bảo mật dữ liệu cá nhân.

Xâm phạm quyền riêng tư: Hành vi có thể bị xử lý hình sự

Trao đổi với Tiền Phong, luật sư Nguyễn Thị Sâm, Giám đốc Hãng Luật Ngọc Linh & Cộng sự, nhấn mạnh:
“Bất kể nội dung clip là gì, việc quay, lưu giữ hay phát tán hình ảnh riêng tư khi chưa được người trong cuộc đồng ý là hành vi xâm phạm nghiêm trọng quyền về hình ảnh, đời sống riêng tư và nhân phẩm con người, đồng thời bị pháp luật nghiêm cấm”.

Theo bà Sâm, Điều 21 Hiến pháp 2013 và Điều 38 Bộ luật Dân sự 2015 quy định rõ: đời sống riêng tư và bí mật cá nhân là bất khả xâm phạm. Việc tự ý công khai hình ảnh người khác trên mạng đều là hành vi vi phạm pháp luật.

Luật sư dẫn chứng thêm: Luật An ninh mạng 2018 và Nghị định 15/2020/NĐ-CP (sửa đổi 2022) nghiêm cấm phát tán hình ảnh xâm phạm đời tư. Người vi phạm có thể bị phạt hành chính từ 10–20 triệu đồng, buộc gỡ bỏ nội dung và xin lỗi công khai.

Trường hợp hành vi xúc phạm danh dự, bôi nhọ hoặc gây hậu quả nghiêm trọng, người tung clip còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo:

Điều 155 – Tội làm nhục người khác;

Điều 288 – Đưa, sử dụng trái phép thông tin mạng viễn thông;
với khung hình phạt từ 6 tháng đến 7 năm tù.

Luật sư Sâm cảnh báo:
“Nhiều người nghĩ chia sẻ lại clip là vô hại, nhưng pháp luật quy định rõ: hành vi lan truyền, chia sẻ, bình luận nội dung vi phạm cũng có thể bị xử lý vì làm tăng mức độ ảnh hưởng đến danh dự, nhân phẩm người khác”.

Người phát tán có thể bị phạt đến 20 triệu đồng và chịu trách nhiệm bồi thường

Đồng quan điểm, luật sư Đinh Đức Duy, Giám đốc Công ty Luật Minh Nghiêm (Đoàn Luật sư Hà Nội), cho rằng quyền riêng tư là quyền cơ bản được pháp luật bảo vệ.

Ông viện dẫn Điều 32 và Điều 34 Bộ luật Dân sự 2015 về quyền hình ảnh và quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm. Theo quy định tại Điểm e, khoản 3, Điều 102 Nghị định 15/2020/NĐ-CP, người phát tán hoặc lưu trữ video nhạy cảm có thể bị phạt 10–20 triệu đồng và buộc gỡ bỏ video.

Người vi phạm cũng có thể phải bồi thường thiệt hại vật chất và tinh thần cho nạn nhân nếu chứng minh được hậu quả.

Về hình sự, luật sư Duy nhận định vụ việc có dấu hiệu của nhiều tội danh như:

Điều 289 – Xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông… (mức phạt cao nhất 12 năm tù),

Điều 288 – Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng viễn thông (mức phạt cao nhất 7 năm tù).

“Tùy mức độ, động cơ và mục đích, cơ quan chức năng sẽ xem xét xử lý”, ông Duy cho biết.

Không thể nhân danh đạo đức để hợp thức hóa hành vi sai phạm

Ở góc độ khác, luật sư Nguyễn Anh Tuấn, Giám đốc Công ty Luật Trường Lộc, nhấn mạnh:
“Không thể lấy đạo đức làm lý do để vi phạm pháp luật. Đây là một lời cảnh tỉnh về lỗ hổng bảo mật, đạo đức công vụ và ý thức bảo vệ thông tin cá nhân trong môi trường số”.

Ông Tuấn cho rằng, nếu clip được trích xuất từ hệ thống camera nội bộ, đơn vị quản lý dữ liệu cũng có thể bị xử phạt theo Nghị định 15/2020/NĐ-CP, với mức phạt 20–70 triệu đồng, thậm chí bị thu hồi giấy phép hoặc bị xem xét trách nhiệm hình sự nếu để lộ lọt dữ liệu gây hậu quả nghiêm trọng.

Về mặt đạo đức công vụ, luật sư Tuấn nhận định:
“Nếu người trong clip thực sự là lãnh đạo trường học, hành vi thân mật trong phòng làm việc – dù có sự tự nguyện hay không – đều vi phạm chuẩn mực công sở và có thể ảnh hưởng đến uy tín của nhà trường”.

Yêu cầu xác minh người quay, người tung clip và mục đích phát tán

Các chuyên gia pháp lý đều thống nhất quan điểm rằng cơ quan điều tra cần sớm xác định người quay clip, người phát tán và mục đích lan truyền, từ đó xem xét khởi tố nếu có dấu hiệu:

xâm phạm quyền riêng tư,

làm nhục người khác,

hoặc phát tán văn hóa phẩm đồi trụy.

Vụ việc đang được xác minh

Trước đó, từ chiều 9/11, mạng xã hội lan truyền hình ảnh và video ghi lại cảnh “thân mật” giữa một người đàn ông và nhiều phụ nữ, được cho là diễn ra tại phòng làm việc của một Chủ tịch hội đồng trường THPT tư thục ở xã Hải Hậu (Nam Định cũ, nay thuộc Ninh Bình).
Đại diện Sở GD&ĐT Ninh Bình cho biết đã nắm được thông tin và yêu cầu các đơn vị liên quan rà soát, xác minh vụ việc.